تصور پروژه های معدنی، عمرانی و راهسازی بدون حضور دامپتراک ها براحتی ممکن نیست. این غول های باربر کار جابجایی مواد در پروژه های مختلف را برعهده دارند. این ماشین آلات به کمک بخش انتهایی خود که دامپ نامیده می شود، خاک، شن، سنگ و سایر اجرام حاصل از حفاری را در داخل پروژه یا به بیرون از آن منتقل می نمایند. عدم دسترسی به دامپتراک ها می-تواند طبعات مالی و زمانی زیادی به همراه داشته باشد. از این رو ضروریست آماده به کاری آن ها تضمین گردد. اجرای برنامه سرویس و نگهداری دامپتراک ها مطابق یک برنامه موثر و انجام صحیح بازرسی ها و سرویس های دوره ای می تواند دسترس-پذیری آن ها را تضمین نماید.

اثربخشی اجرای سرویس و نگهداری دامپتراک ها را بالا ببرید!

دامپتراک ها در انواع  و مدل های متنوعی تولید شده و به عنوان حلقه ای ضروری برای حمل و نقل مواد حفاری شده، تحویل تدارکات لازم و اجرای روان عملیات عمل می کنند. اما چرا دامپتراک ها به این میزان مهم هستند؟ پاسخ این سوال به مزیت-های حضور آن ها در پروژه گره خورده است. دامپتراک ها به واسطه نوع طراحی  و امکان حمل بار زیاد در یک بار سفر، هزینه-های حمل و نقل پروژه را بسیار کاهش می دهند. از سوی دیگر، دامپتراک ها با سرعت بخشیدن به حرکت مواد  در پروژه، راندمان کلی آن را افزایش می دهند. همچنین به واسطه تنوعی که دارند، انعطاف پذیری آن ها برای به کارگیری در انواع پروژه ها بسیار بالاست. با توجه به قابلیت های آن ها و اثرات منفی که عدم دسترسی به آن ها می تواند به همراه داشته باشد، پیاده سازی صحیح برنامه سرویس و نگهداری دامپتراک ها به یک ضرورت تبدیل می شود. اما اغلب پیاده سازی و اجرای برنامه نگهداری و تعمیرات دامپتراک ها در میدان عمل با چالش های جدی مواجه می شود. اثربخش کردن این برنامه و اجرای صحیح آن ها به عواملی وابسته است که در ادامه به آن ها پرداخته می شود.

برنامه سرویس و نگهداری دامپتراک خود را ایجاد نمایید

برخلاف تصور عمومی، برنامه سرویس و نگهداری دامپتراک ها یک نسخه یکسان، ثابت و از پیش تعیین شده نیست، بسته به عواملی نظیر تعداد ناوگان دامپتراک موجود، برند آن ها، میزان تنوع برند ناوگان   در پروژه و نیز میزان منابع در دسترس برنامه فوق دستخوش تغییر می گردد. برای رسیدن به یک برنامه موثر و کارآمد برای حصول اطمینان از اجرای صحیح سرویس و نگهداری دامپتراک ها و بطبع آماده به کاری مستمر آن ها لازم است به موارد مورد اشاره زیر توجه شود:

تعیین استراتژی یا راهبرد

با توجه به اهداف کلان پروژه باید رویکردهای پیشگیرانه و در صورت لزوم پیش بینانه ای را برای اجرای برنامه سرویس و نگهداری دامپتراک ها، اتخاذ نمود. این رویکردها به کمک مجموعه اقداماتی که ذیل آن ها تعریف می شوند، منجر به پیشگیری از خرابی-های غیرضروری می شوند و همچنین خرابی ها و مشکلات پیش رو را پیش بینی و قابل برنامه ریزی می نمایند.

تعیین اقدامات اجرایی

پس از تعیین استراتژی ها متناسب با آن ها باید، اقدامات اجرایی شامل عملیات بازدید و سرویسکاری، برنامه زمانبندی و ایجاد دستورالعمل های اجرایی انجام آن ها در برنامه سرویس و نگهداری  دامپتراک ها گنجانده شده و هر یک از آن ها به اشخاص یا تیم های کاری تخصص داده شود.
پیش بینی منابع مورد نیاز جهت پیاده سازی

برای حصول اطمینان از پیاده سازی برنامه سرویس و نگهداری دامپتراک ها و پیشگیری از تاخیرات به واسطه عدم دسترسی به منایع مورد نیاز یا عدم کفایت منابع، پیش از اجرا مواردی نظیر میزان نفر-ساعت پرسنل مورد نیاز، حجم روانکارها و اقلام مصرفی و همچنین قطعات یدکی ضروری پرمصرف شناسایی و راهکارهایی جهت تامین آن ها تعیین گردد.

ایجاد رویه هایی جهت نظارت بر عملکرد

غفلت از وجود فرآیندی جهت نظارت بر صحت و کیفیت بخش های مختلف برنامه سرویس و نگهداری دامپتراک ، ریسک های جدی به همراه خواهد داشت. بدین جهت حتما رویه هایی برای نظارت مستقیم بر عملکرد پرسنل تعیین و اجرا گردد. توصیه می شود برای انجام بهتر این امر ، از تعریف شاخص عملکردی و نظارت های مستقیم میدانی در چارچوب های از پیش تعیین شده بهره برد.

ارکان کلیدی اجرای برنامه سرویس و نگهداری دامپتراک ها 

برنامه سرویس و نگهداری دامپتراک شامل بازدیدها، بازرسی ها و انجام سرویس های دوره ای می باشد. برنامه زمانی اجرای موارد فوق شامل بازرسی های روزانه، سرویس های هفته ای یا دو هفته ای، ماهانه و سالانه می شود. انجام هر یک از موارد مذکور برعهده پرسنل مرتبط با نگهداشت آن ها می باشد. در ادامه بیشتر با نحوه اجرای آن ها و مواردی که حین اجرای برنامه تعمیر و نگهداری دامپتراک باید به آن توجه کرد می پردازیم.

انجام بازدید و بازرسی روزانه در برنامه تعمیر و نگهداری دامپتراک

 اجرای این بخش به صورت منظم قبل و پس از شروع شیفت کاری و توسط اپراتور دستگاه باید انجام گردد. هدف از انجام بازرسی های مذکور، حصول اطمینان از عملکرد ایمن و روان دامپتراک می باشد.

• • بازرسی های نشتی و آسیب دیدگی اجزا: در این بررسی ها اپراتور باید تمامی بخش های دامپتراک را از منظر وجود نشتی نظیر روغن موتور، روغن هیدرولیک و مایع خنک کننده کنترل نماید. علاوه بر نشتی باید وجود هر گونه شل بودن قطعات، ترک یا آسیب به شاسی و لاستیک ها، میزان باد لاستیک ها و همچنین وجود سایش در آن ها بررسی گردد.
• • بازرسی چراغ ها و نشانگرها: لازم است همه چراغ ها شامل جراغ جلو و عقب، چراغ های ترمز، چراغ های راهنما و چراغ های داخل کابین از نظر سلامت عملکرد کنترل شوند. همچنین ضروریست از عملکرد صحیح نشانگرهای داخل کابین که وظیفه اعلام وضعیت دستگاه را دارند، اطمینان حاصل نمود. چنانچه نشانگرها غیرفعال هستند یا اطلاعات نادرستی را نشان می دهند، سریعا به سرپرست تعمیرگاه جهت رسیدگی اعلام گردد. چرا که ممکن است مشکلات جدی-تری در دامپتراک وجود داشته باشد.
• • بازرسی دستگاه از نظر ایمنی: در بازدیدهای مربوط به برنامه سرویس و نگهداری دامپتراک برای حصول اطمینان از اینکه دستگاه ایمنی کافی حین انجام عملیات را در شیفت کاری تضمین می کند لازم است وضعیت کمربند ایمنی، آینه ها، شیشه ها و برف پاکن کنترل شود.
• • بازرسی اهرم ها و جوی استیک ها: همه سوئیچ ها، کلیدها، بوق، ترمز دستی، عملکرد ترمز اضطراری، وضعیت عملکرد فرمان و سایر اهرم های داخل کابین بررسی و در صورت وجود ایراد در هر یک بدون وقفه به سرپرست تعمیرگاه جهت رسیدگی، اعلام شود.
• • بازرسی سطح سیالات دامپتراک: همه سیالات به کار رفته در دستگاه نظیر روغن موتور، سوخت، روغن هیدرولیک و مایع خنک کننده بررسی و در صورتی که از میزان استاندارد کم تر بود بدون وقفه به سرویسکاران جهت انجام اقدامات لازم اعلام گردد.
• • بازرسی باتری: قبل از روشن کردن دستگاه باید پایانه های باتری را از نظر خوردگی و اتصال مناسب بررسی نمود.
• • بازرسی بخش پنوماتیک ترمز اضطراری: میزان فشار هوای سیستم باید مطابق با دستورالعمل سازنده باشد و باید نسبت به نشتی و چراغ هشدار مربوط به آن ها بسیار حساس بود.
• • بازرسی دامپ دستگاه: دامپ تجهیز باید از نظر عملکرد روان و بدون ایراد، بررسی گردد. بدین منظور ضروریست دامپ طی یک مرحله بالا و پایین شود. همچنین به وجود صدای غیرعادی حین انجام این عملیات و وجود نشتی در جک های دامپ توجه نمود. 
• باید توجه نمود در اجرای برنامه سرویس و نگهداری دامپتراک، اپراتور به صورت کامل برای انجام بازرسی های فوق توجیه شده باشد و دستورالعمل های لازم را به درستی درک کرده باشد.
•  

جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص نحوه انجام بازدیدها و بررسی های ویژه اپراتور می توانید به مقاله نت اپراتوری دامپتراک مراجعه نمایید.

بازدیدهای هفتگی/دوهفتگی در برنامه تعمیر ونگهداری دامپتراک

این بازدیدها که حجم قابل توجهی از اقدامات برنامه سرویس و نگهداری دامپتراک ها را به خود اختصاص می دهد، درواقع شامل بخشی از انجام سرویس ها نیز می باشد که توسط سرویسکار و در سطح عمق تری انجام می پذیرد. در اینجا برخی از اقدامات کلیدی برای انجام بازرسی های مذکور مورد اشاره قرار می گیرد.

بازرسی های بصری دقیق در  اجرای تعمیر و نگهداری دامپتراک

• • شاسی و قاب: وضعیت شاسی و قاب آن باید به طور کامل از نظر وجود ترک، خمیدگی یا زنگ زدگی بررسی شود. ضروریست بر نواحی اطراف جوش که نقاط پرتنشی محسوب می شوند دقت بیشتری لحاظ نمود.
• • بدنه و نشیمنگاه دامپ: هنگام انجام بازدیدهای مربوط به سرویس و دامپتراک ضروریست توجه شود که این بخش ها عاری از فرورفتگی، ترک یا هر گونه آسیب دیگری باشند. لازم است اطمینان حاصل شود که جک های دامپ و لولاهای درب عقب دامپ به درستی کار می کنند.
• • سیستم تعلیق: باید فنرهای ورقه ای، کمک فنرها و پیچ  و مهره های U شکل را از نظر هرگونه سایش، آسیب یا نشتی سنجید.
• • ترمزها: لنت ها و روتورهای ترمز را از نظر ضخامت و سایش باید بررسی کرد و به دنبال وجود هرگونه ترک یا آسیب در درام ترمز یا کالیپر بود. این امر یکی از مهمترین اقداماتی ست که باید در برنامه تعمیرونگهداری دامپتراک گنجاند.
• • لاستیک ها: تایرها را باید به طور کامل بررسی کرده و الگوهای سایش ناهموار، بریدگی ها، برآمدگی ها و وجود هر گونه جسم خارحی در آج آن ها مورد توجه قرار بگیرد. همچنین اطمینان حاصل شود که میزان باد لاستیک ها منطبق بر دستورالعمل های سازنده باشد.
• • چرخ ها: به وجود هر گونه ترک، آسیب یا شل بودن مهره های روی چرخ ها باید توجه نمود.
•  

بررسی سطح و وضعیت سیالات در اجرای تعمیر و نگهداری دامپتراک

این بخش از اقدامات مربوط به اجرای سرویس و نگهداری دامپتراک باید با دقت و بدون هیچگونه اشکال انجام گردد. وجود خطا در اجرای سرویس ها می تواند تبعات جبران ناپذیری به همراه داشته باشد.

• • روغن موتور: میزان سطح روغن موتور را باید کنترل کرد. همچنین کیفیت آن باید مورد بررسی قرار بگیرد برای انجام این کار بهتر است از تکنسین های فنی واجد شرایط کمک گرفت. به کمک این بررسی تاحدی می توان وجود مشکل احتمالی در موتور را شناسایی کرد.
• • مایع خنک کننده: سطح مایع خنک کننده باید بررسی شود. وضعیت کیفیت مایع خنک کننده نیز باید انجام گردد و به دنبال هر گونه تغییر رنگ یا وجود اجرام خارجی در آن بود. چنانچه کیفیت آن مطلوب نباشد، نشان از آلودگی یا خوردگی در سیستم دارد.
• • روغن هیدرولیک: سطح روغن هیدرولیک باید مطابق با دستورالعمل سازنده باشد. بهتر است مشابه روغن موتور، وضعیت کیفیت روغن هیدرولیک نیز توسط تکنسین واجد شرایط انجام گردد.
• • روغن دیفرانسیل: سطح روغن دیفرانسیل باید بررسی گردد. این روغن اجزای محور عقب دامپتراک را روغنکاری می-نماید.
• • روغن گیربکس: برای گیربکس های اتوماتیک، سطح و کیفیت روغن آن ها منطبق بر دستورالعمل سازنده باید کنترل شود.
•  

بررسی اجزا و تست های عملکردی در برنامه تعمیر و نگهداری دامپتراک

• • چراغ ها: در این بخش از برنامه سرویس و نگهداری دامپتراک باید بررسی جامع تری از تمام سیستم های روشنایی نظیر چراغ های جلو و عقب، چراغ های ترمز، چراغ های معکوس و هر چراغ کاری باید انجام شود.
• • سیستم های هشدار: همه چراغ های هشدار داشبورد و آلارم ها باید تست و کنترل گردد.
• • سیستم فرمان: هنگام چرخاندن چرخ ها، سیستم فرمان از نظر هرگونه شلی، ریپ زدن و یا صداهای غیرعادی باید چک شود.

• • ترمز دستی و اضطراری: عملکرد ترمز دستی و اضطراری باید بر روی سطح صاف مورد بررسی قرار گیرد.
• • دامپ: عملکرد بالا و پایین آمدن دامپ ، سرعت حرکت جک ها  و نشتی جک ها باید بررسی شده و از عدم وجود صدای غیرعادی در آن ها اطمینان حاصل نمود. 
•  

انجام سرویس ها در برنامه نگهداری و تعمیرات دامپتراک

• • روغنکاری و گریسکاری: تمام اتصالات نظیر اتصالات شاسی باید مطابق دستوالعمل سازنده روغنکاری و گریسکاری گردند.
• • تعویض فیلتر هوا: فیلترهای هوا در این بخش از برنامه سرویس و نگهداری دامپتراک  باید  مجدد بررسی و باد گرفته شوند. دقت شود حین انجام این عملیات به صفحات داخلی فیلتر آسیبی وارد نگردد. چنانچه نیاز بود حتما فیلتر تعویض شود.
• • تمیز کردن باتری: هر گونه خوردگی یا وجود سولفاته بر روی پایانه های باتری باید تمیز گردد و اطمینان حاصل شود اتصال خوبی با باتری دارند.
•  

بازرسی های ماهانه در برنامه تعمیر و نگهداری دامپتراک

در این بخش از بازرسی های برنامه سرویس و نگهداری دامپتراک  اقدامات مورد اشاره زیر باید توسط سرویسکاران انجام پذیرد.

• • محفظه موتور: محفظه موتور را از نظر وجود هرگونه نشتی، شل بودن شیلنگ ها و تسمه ها، سائیدگی تسمه ها و هر گونه آسیب خارجی اجزای موتور باید به صورت کامل بررسی نمود.
• • زیربندی: به هرگونه ترک، شل بودن پیچ و مهره ها یا علائم آسیب به شاسی، اجزای سیستم تعلیق، محورها و میل محرک ها باید دقت کرد.
• • سیستم اگزوز: سیستم اگزوز را باید از نظر نشتی، ترک، زنگ زدگی یا هر گونه گرفتگی و انسداد یا شل بودن مورد ارزیابی قرار داد.
• • بدنه دامپ: بدنه دامپ باید به طور کامل بررسی گردد. همچنین لولاهای درب عقب دامپ و جک ها کنترل شود. در صورت وجود پارگی یا آسیب دیدگی دامپ، اقدامات لازم جهت جوشکاری محل آسیب دیده باید بدون وقفه انجام شود.
• • تعویض روغن و فیلتر: موتوردر بازرسی های ماهانه حتما باید روغن موتور و فیلترهای مربوط به آن تعویض شود. در صورت وجود آلودگی در روغن موتور، پیشنهاد می شود بررسی دقیق تر بر روی آن انجام پذیرد.
• • شستشو و پرکردن مجدد سیستم خنک کننده: بهتر است در بازرسی های ماهانه محفظه سیستم خنک کننده کاملا تمیز شده و مجدد شارژ شود. در این بخش می توان توصیه های فواصل زمانی انجام این کار توسط سازنده را ملاک قرار داد.
• • بازرسی سیستم هیدرولیک: روغن هیدرولیک باید از نظر آلودگی، تغییر رنگ یا وجود براده و پلیسه در آن بررسی شود. تعویض روغن هیدرولیک می تواند براساس وضعیت کیفیت و دستورالعمل سازنده آن انجام شود. معمولاً به صورت ماهانه انجام تعویض روغن هیدرولیک ضروری می گردد.
• • بازرسی روغن دیفرانسیل و گیربکس: وضعیت سطح روغن آن ها باید منطبق با توصیه های سازنده انجام شود.
• • سیستم ترمز: این سیستم باید توسط تکنسین فنی  مطابق با برنامه سرویس و نگهداری دامپتراک به طور کامل بررسی و لنت ترمز و روتور، وضعیت درام و عملکرد کلی سیستم مورد ارزیابی قرار بگیرد.
• • سیستم فرمان: وضعیت سیستم فرمان باید توسط تکنسین فنی انجام شود. سیستم مذکور باید به صورت دقیق از نظیر لقی، نشتی و فرسودگی قطعات ارزیابی شود.
• • سیستم الکتریکی: تکنسین برقکار (باتری ساز) باید کلیه اجزای برقی را از نظر خروجی ولتاژ بررسی نماید. همچنین وجود هر گونه پارگی سیم ها، پوسیدگی سیمکشی، اتصال کوتاه یا عملکرد نامناسب اجزا شناسایی گردد.
• • بازرسی سیستم پاک کننده هوا: این بخش از برنامه تعمیر و نگهداری دامپتراک ضروریست سیستم پاک کننده هوا از نظر گرفتگی یا آسیب به فیلتر هوا بازرسی شود و در صورت لزوم اقدام به تعویض آن نمود.
• • چرخش لاستیک ها: لاستیک ها باید مظابق با دستورالعمل سازنده چرخانده شوند و ساییدگی، پارگی یا وجود برآمدگی در آن ها شناسایی گردند.
•  

بازرسی های سالانه در برنامه تعمیر و نگهداری دامپتراک

در بازرسی های سالانه تکنسین فنی واجد شرایط باید طی چند مرحله بررسی ها و اقدامات مورد اشاره زیر را انجام دهد.

بازرسی های بصری جامع برنامه سرویس و نگهداری دامپتراک

وضعیت تمامی اجزای دامپتراک شامل شاسی و بدنه، زیرشاسی، دامپ و جک ها،چرخ ها، باتری و چراغ ها، نشانگرها و گیج ها و همچنین سیستم اگزوز به طور کامل باید بررسی گردد.

بررسی سیستم های کاری دستگاه به صورت جامع مطابق با برنامه سرویس و نگهداری دامپتراک

کلیه سیستم های کاری دستگاه نظیر سیستم هیدرولیک، سیستم فرمان، سیستم خنک کاری، سیستم ترمز، سیستم تعلیق، سیستم تهویه مطبوع، گیربکس و دیفرانسیل و سیستم برق مورد ارزیابی دقیق قرار بگیرد. علاوه بر این، انجام تست های عملکردی بر روی دستگاه به صورت کامل باید انجام گیرد. توصیه می شود حتما انجام آنالیز روغن موتور و هیدرولیک به صورت سالانه در برنامه گنجانده شده باشد. همچنین سیستم هیدرولیک به صورت سالانه به طور کامل شستشو و فلاشینگ شده و مجدد شارژ شود.

نکاتی در خصوص بهبود اجرای برنامه سرویس و نگهداری دامپ تراک ها

اجرای برنامه تعمیرو نگهداری دامپتراک ها بی شک بدون چالش نخواهد بود. معمولاً در اجرای برنامه های سرویس و نگهداری مسائل مختلفی نظیر عدم تناسب موجودی انبار با برنامه، عدم دسترسی به نیروی ماهر و ضعف در برنامه ریزی ها رخ می دهد. برای پیشگیری از چنین مسائلی می توان نکات زیر را مورد توجه قرار داد.

- در اجرای سرویس و نگهداری دامپ تراک ها حتما درنظر گرفته شود که پرسنل اجرایی شامل اپراتور، سرویسکار و تکنسین می باشد. از این رو پیش از شروع برنامه حتما برنامه ریزی لازم جهت آموزش هر یک از آن ها انجام شود. نادیده گرفتن هر یک از پرسنل اثرگذار بر اجرای برنامه سرویس و نگهداری، می تواند هزینه های زمانی و مالی زیادی در پی داشته باشد.

- سوابق اجرای برنامه سرویس و نگهداری دامپتراک و سایر اطلاعات مربوط به دستگاه که از طریق پرسنل درگیر با آن ها به دست می آید را باید به صورت کامل طی رویه های بهینه ثبت و بایگانی نمود. در این بخش ایجاد چک لیست های حین اجرای برنامه سرویس و نگهداری دامپتراک می تواند بسیار مفید باشد.

-  بکارگیری از نرم افزارهای نگهداری و تعمیرات کامپیوتری (CMMS ) می تواند کمک شایانی به پیشگیری از تاخیر در اجرای برنامه سرویس و نگهداری دامپتراک و دسترسی به داده های تمیز (کم خطا) در مورد تجهیز فراهم نماید.

- بی توجهی به وضعیت موجودی انبار و نحوه شارژ انبار می تواند ریسک های جدی بر اجرای برنامه وارد نماید. لذا حتما با توجه به حجم ناوگان دامپتراک و به کمک سوابق پیشین آن ها برآورد دقیقی از روانکارها، اقلام مصرفی و قطعات یدکی پرمصرف انجام شود و راه هایی برای تضمین موجودی مورد نیاز به صورت مستمر اتخاذ گردد. چنانچه به سوابق تجهیزات دسترسی وجود ندارد، پرسنل فنی و سرویسکاران اطلاعات مفیدی در این زمینه می توانند در اختیار بگذارند.

- به کمک سوابق ناوگان، به صورت دوره ای برنامه اجرایی سرویس و نگهداری دامپتراک ها باید بروز رسانی شود. دستورالعمل های سازنده به عنوان مبنای اطلاعات مورد نیاز شروع برنامه مفید خواهد بود. اما طی زمان با توجه به مقتضیات پروژه و شرایط کاری دامپتراک ها می توان برنامه را بهینه نمود.

در پایان توصیه می شود که برای اجرای سرویس و نگهداری دامپتراک ها از پرسنل مجرب و کارآزموده استفاده شود. واحد آموزش شرکت ماشین یار در این زمینه به کمک خدمات خود می تواند به شما کمک نماید. برای کسب اطلاعات بیشتر اینجا را کلیک نمایید. چنانچه بنابر مقتضیات پروژه اجرای این برنامه را می خواهید به کمک ارائه دهندگان چنین خدماتی انجام دهید ، واحد خدمات فنی شرکت، سرویس های متنوعی در این خصوص ارائه می نماید. برای آشنایی بیشتر با خدمات فوق به اینجا مراجعه نمایید.

"اگر به دریافت آخرین مقالات مرتبط با ماشین آلات سنگین راهسازی، معدنی و عمرانی علاقمند هستید می توانید در اینجا به عضویت سایت ماشین یار در بیایید. آخرین مقالات روز منتشر شده در ماشین یار، برایتان ایمیل خواهد شد و همیشه به روز خواهید بود."