نقش گریس بر کیفیت نگهداری ماشین آلات

عواملی همچون عدم دسترسی به بعضی انواع گریس در برخی مناطق، تاثیر دوره ای رویداد های مختلف بر روی میزان موجودی بعضی از انواع آن در بازار، برخوردهای سلیقه ای در انتخاب نوع گریس و عدم آگاهی کافی افراد مرتبط با فرآیند سرویس و نگهداری از جمله عواملی هستند که منجر به بروز سهل انگاری های دردسر ساز در پروسه روانکاری با استفاده از گریس می شود.

امکان استفاده از گریس های متفاوت در یک محل از جمله سوالاتی است که بسیاری از متولیان امر سرویس و نگهداری بارها در موقعیت های مختلف با آن مواجه شده اند. همین امر تیم تحریریه ماشین یار مدیا را بر آن داشت تا به طور کاربردی تری به این موضوع حائز اهمیت بپردازد.

سازگاری گریس ها

وقتی دو گریس با فرمولاسیون متفاوت با یکدیگر مخلوط شوند، ممکن است ویژگی های مورد انتظار توسط مخلوط برآورده نشود. برای سنجش این چنین وضعیتی می توان از چارت های سازگاری انواع آن استفاده نمود. برخی مخلوط ها ممکن است بلحاظ سازگاری روی مرز قرار داشته باشند، چنین مخلوط هایی نیمه-سازگار ارزیابی می شوند. معمولاً در ارزیابی سازگاری گریس ها، بیشترین توجه وقف تناسب میان قوام دهنده ها میگردد.

گرچه ناسازگاری عموماً بخاطر تضاد میان قوام دهنده ها اتفاق می افتد، اما گاهاً ممکن است میان افزودنی های مختلف (و بندرت حتی روغن های پایه مختلف) نیز ناسازگاری وجود نداشته باشد. باید توجه داشت که نمودار های سازگاری اصلاً اطلاعات دقیقی در مورد تفاوت های عملکردی (مانند مقاومت در برابر آب و فشار زیاد) مخلوط نسبت به گریس های مجزا ارائه نمی دهد و فقط بصورت تخمینی و کلی قابل استفاده است. همچنین تاثیرات این مخلوط سازی، بر روی لوازم آب بندی و فلزات زرد رنگ در این نمودارها ناگفته مانده است.

عواقب استفاده از گریس نامناسب

متداول ترین عواقب استفاده از مخلوط نامناسب و ناسازگار گریس عبارتست از: نازک شدن لایه محافظ گریس که باعث افزایش حرارت و نیرو های برشی و در نهایت سخت شدن گریس (به دلیل بخار شدن روغن پایه از ساختار آن در دماهای بالا). برای بررسی میزان سازگاری انواع مختلف بعضاً جداولی بر اساس برخی تست ها تهیه می شوند. باید توجه داشت که این جداول کاملاً تقریبی بوده و نمی توان کاملاً به آنها اطمینان نمود.

جدول زیر به عنوان مثال بر اساس اطلاعات عمومی مورد استفاده در صنعت تهیه شده و یک ارزیابی کلی در خصوص سازگاری مخلوط ها با قوام دهنده های مختلف ارائه می دهد. مشکلات احتمالی بدلیل استفاده از افزودنی های ناسازگار در این جدول لحاظ نشده است. همچنین مقایسه دقیق گریس های سازندگان مختلف نیزامند اطلاعات دقیق تر در مورد مواد و شیوه تولید هر کدام می باشد. (منبع جدول : ExxonMobil)

در آزمایشگاه، تست سازگاری با اندازه گیری پایداری و نقظه ریزش مخلوط 90 به 20 و سپس 50 به 50 انواع گریس نسبت به یکدیگر صورت می پذیرد. در روش های پیشرفته تر و واقع بینانه تر، گریس تازه از یک نوع با مقداری گریس کهنه از نوع دیگر مخلوط می شود و اندازه گیری مشخصات این مخلوط نشان می دهد که سازگاری بین دو گریس در چه سطحی وجود دارد. در این روش، گریس کهنه مقداری آلودگی نیز بر اساس محل کاربرد با خود دارد و به همین دلیل نتایج بیشتر قابل اعتماد و متناسب با شرایط واقعی خواهد بود. گرچه اطلاعات ارائه شده در ماتریس فوق تا حدی قابل اعتماد است، اما به عنوان یک توصیه عمومی تنها باید خالی کردن کل گریس کهنه و سپس تزریق گریس جدید را دستور کار قرار داد.

توصیه های کاربردی در خصوص روانکاری با گریس

در عملیات روزمره سرویس و نگهداری فرآیند گریسکاری شامل تعیین نوع ، حجم مورد استفاده و تناوب (زمانبندی) تزریق گریس می گردد. شرایط کاری دستگاه و سیکل کاری آن بر روی اندازه و تناوب تزریق گریسکاری موثر است و صاحبان ماشین آلات باید به این نکته توجه ویژه لحاظ نمایند. دستگاهی که 12 ساعت در روز در زمین باتلاقی و هوای سرد حفاری انجام می دهد نیازمند استراتژی گریسکاری متفاوتی نسبت به دستگاه کم کار در وضعیت اقلیمی نرمال است.

در 80 درصد مواقع، آنچه که توسط شرکت سازنده در دستورالعمل سرویس و نگهداری دستگاه ارائه می شود، برای شرایط کاری معمولی مناسب است. اما صاحبان ماشین آلات و مسئولین آنها باید شرایط منحصر بفرد دستگاه خود را در هنگام تدوین برنامه سرویس و نگهداری لحاظ کنند. همانند تغییراتی که توسط مسئولین ماشین آلات در برنامه تعویض روغن موتور ایجاد می شود، ممکن است برنامه گریسکاری نیز بر اساس شرایط کاری دستگاه نیازمند اصلاح و ویرایش باشد.

توصیه هایی برای روانکاری در ناوگان ماشین آلات

در ناوگان ماشین آلاتی که از برند های مختلف و انواع متقاوت تشکیل شده است، مدیران باید این نکته را در نظر بگیرند که گریسکاری در محل های متفاوتی نظیر پین بوم یک لودر، یاتاقان گردان یک بیل و یا جک فرمان یک دامپتراک با چه نکات منحصر بفردی باید صورت پذیرد. استفاده از پمپ گریس هایی با برچسب های رنگی متفاوت برای کاربردها و انواع مختلف گریس و یا نصب گریسخورهای بخصوص در تناسب با چند نوع پمپ گریس برای انواع گریس مورد استفاده در  یک کارگاه از جمله راهبردهایی است که می توان برای مدیریت بهتر و دقیق تر امر گریسکاری در کارگاه های بزرگ به کار گرفت.

اما تمام این برنامه ریزی ها در غیاب دانش کافی و کارآمد در مورد روانکارها نمی تواند بازدهی کافی را داشته باشد. در این میان دیده می شوند نماینده هایی از برند های بزرگ که متاسفانه اطلاعات کافی در این خصوص ندارند و به همین دلیل نمی توانند مشتریان خود را به خوبی توجیه نموده و پرسنل مسئول دستگاه را آموزش دهند.

منبع: ExxonMobil

-- تحریریه ماشین یار