گیربکس‌های اتوماتیک، قلب تپنده انتقال قدرت در ماشین‌آلات سنگین مدرن هستند. خرابی یا عملکرد نادرست این سیستم‌های پیچیده می‌تواند منجر به توقف کامل پروژه‌های عظیم راه‌سازی، معدنی و عمرانی شده و هزینه‌های تعمیراتی سرسام‌آوری را به همراه داشته باشد. در این شرایط، وجود نیروهای متخصصی که به صورت اصولی و سیستماتیک قادر به عیب‌یابی، نگهداری و تعمیر این گیربکس‌ها باشند، یک ضرورت انکارناپذیر است. دوره تخصصی "عیب‌یابی و تعمیر گیربکس‌ اتوماتیک" با هدف پاسخگویی به این نیاز حیاتی، در بهمن ماه ۱۴۰۳ به مدت ۲ روز به صورت فشرده (تئوری و کارگاهی) به درخواست یکی از شرکت های فعال معدنی برگزار شد. این دوره متمرکز، بر بخش های مکانیکال، هیدرولیکی و برقی گیربکس‌ اتوماتیک با محوریت محصولات شرکت ZF را پوشش داد و شرکت‌کنندگان را از شناخت اجزای اولیه تا توانایی عیب‌یابی مدارهای پیچیده الکتروهیدرولیک ارتقا داد.

آنچه در دوره عیب یابی و تعمیر گیربکس اتوماتیک گذشت؟

این دوره با مروری بر ساختار و عملکرد اجزای مکانیکی گیربکس‌های اتوماتیک آغاز شد. هنرجویان در ابتدا با انواع سیستم‌های انتقال قدرت از جمله سیستم هیدرودینامیک (تورک کانورتور) و سیستم هیدرواستاتیک آشنا شدند. سپس به صورت ویژه، به بررسی ساختار و عملکرد گیربکس‌های شفت موازی و سیاره‌ای (پلانتری) پرداخته شد. تشریح نقش هر یک از اجزای اصلی از جمله کلاچ پک‌ها، دنده‌های خورشیدی، پینیون‌ها و حامل‌ها، درک عمیقی از چگونگی ایجاد سرعت‌های مختلف و دنده معکوس در اختیار فراگیران قرار داد.

در ادامه، سیستم هیدرولیک گیربکس به عنوان مغز اجرایی عملیات تعویض دنده، به تفصیل مورد بررسی قرار گرفت. این بخش با معرفی اجزای اصلی مدار هیدرولیک از جمله پمپ انتقال (Transmission Pump)، فیلترهای درشت و ریز، شیرهای کنترل فشار (Pressure Regulator Valve, Reducing Valve) و شیرهای برقی (Proportional Valves) همراه بود. تحلیل مدار اصلی روغن (Main Oil Circuit) و مدار کنترل (Control Circuit) بر روی نمونه‌های واقعی مانند گیربکس‌های سری 4WG و 6WG ZF، توانایی درک نقشه‌های هیدرولیک و ردیابی مسیرهای مختلف فشار (فشار اصلی، فشار کانورتور، فشار روانکاری) را در شرکت کنندگان تقویت کرد.

سیستم کنترل الکتریکی (TCU) به عنوان فرمانده هوشمند گیربکس، بخش پایانی و بسیار حیاتی دوره بود. در این بخش، اجزای سیستم برق شامل واحد کنترل الکترونیکی (ECU)، سنسورهای سرعت (Speed Sensors) مربوط به توربین، خروجی و مرکزدنده، سنسور دما، سلکتور دنده (DW-3) و بلوک کنترل الکتروهیدرولیک معرفی شدند. نحوه همکاری این قطعات برای دریافت داده از خودرو (مانند سرعت، موقعیت پدال و بار موتور) و ارسال فرمان‌های دقیق به شیرهای برقی جهت درگیری کلاچ‌های مورد نظر، به زبانی ساده تشریح شد. همچنین، آموزش خواندن کدهای خطا و استفاده از دیاگرام‌های عیب‌یابی (Troubleshooting Tree) برای رفع سریع مشکلات، از دیگر مباحث این بخش بود.

ویژگی‌های متمایز دوره:

• آموزش مبتنی بر تجهیزات واقعی: تاکید اصول عیب یابی صحیح درحضور  اجزای گیربکس و ماشین آلات
• تحلیل نقشه‌های فنی هیدرولیک و برق: توانمندسازی فراگیران برای خواندن و درک نقشه‌های شماتیک پیچیده سیستم‌های الکتروهیدرولیک.
• آموزش پروتکل‌های تست و تنظیم: از جمله تست استال (Stall Test) برای ارزیابی سلامت تورک کانورتور و موتور، و روش‌های تنظیم فشارهای مختلف در مدار هیدرولیک.
• ارائه راهکارهای عیب‌یابی سیستماتیک: آموزش روش "حذف موارد سالم" برای یافتن قطعه معیوب به صورت منطقی و کاهش زمان تعمیر.
• تأکید بر نگهداری پیشگیرانه (PM): آموزش برنامه‌ریزی برای تعویض به موقع روغن و فیلترها، بازرسی دوره‌ای و شناسایی علائم هشداردهنده قبل از وقوع خرابی اساسی.

گالری تصاویر دوره عیب یابی و تعمیر گیربکس اتوماتیک

این دوره به درخواست ویژه و متمرکز یک شرکت پیشرو در صنعت معدنی کشور و با هدف ارتقای توان عملیاتی تیم فنی آن مجموعه طراحی و برگزار شد. با توجه به چالش‌های خاص نگهداری و تعمیرات ماشین‌آلات سنگین در محیط‌های معدنی، سرفصل‌های دوره به گونه‌ای تنظیم شد که به صورت مستقیم به نیازهای فنی این محیط‌ها بپردازد. تمرکز اصلی بر روی عیب‌یابی سریع، تعمیرات صحیح و کاهش زمان توقف دستگاه‌ها در سایت‌های معدنی بود.

برگزاری اینگونه دوره‌های سفارشی و مأموریت‌محور، نشان‌دهنده عزم جدی صنایع کلیدی مانند معدن برای نهادینه کردن دانش تخصصی، افزایش قابلیت اطمینان ماشین‌آلات و حرکت به سمت خوداتکایی فنی است. «ماشین‌یار» آمادگی دارد تا با همکاری سایر صنایع و شرکت ها، دوره‌های آموزشی تخصصی را متناسب با نیازهای منحصربه‌فرد آنان طراحی و اجرا نماید. برای بهره‌مندی از دوره‌های اختصاصی در حوزه عیب‌یابی و تعمیرات گیربکس اتوماتیک و سایر سیستم‌های ماشین‌آلات سنگین، از طریق صفحه آموزش با ما در ارتباط باشید.